Στις 11 Αυγούστου 1979, 35 χρόνια πριν, 303 σκάφη ξεκινούν για έναν αγώνα που θα άλλαζε σε πολλά την αγωνιστική ιστιοπλοΐα ανοικτής θαλάσσης. Ο αγώνας αυτός ήταν ένας αγώνας 600 μιλίων από το Isle of Wight στον βράχο του Fastnet, στην Ιρλανδία, και πίσω στο Plymouth. Ο αγώνας αυτός, παραδοσιακά ήταν ο τελευταίος, από μια σειρά 5 αγώνων που απαρτίζουν το γνωστό Admiral’s Cup. Έναν αγώνα που συμμετέχει η αφρόκρεμα του ιστιοπλοϊκού κόσμου. Η πρόγνωση του καιρού ήταν για μέτριους ανέμους και καθαρό ουρανό.
Το ξημέρωμα της 13ης Αυγούστου, θυελλώδεις άνεμοι και ιδιαίτερα υψηλά κύματα, ενισχυμένα από την αντίθετη παλίρροια, χτυπούν τον στόλο. Από τα σκάφη που εκκίνησαν, 85 τερμάτισαν τον αγώνα, 24 βυθίστηκαν ή εγκαταλειφτήκαν ενώ από όλα τα διαθέσιμα μέσα, ελικόπτερα και σωστικά σκάφη, 136 ιστιοπλόοι ανασύρθηκαν από την θάλασσα, από σκάφη και από life-rafts. 15 ιστιοπλόοι χάθηκαν για πάντα.
Τα παραπάνω έγιναν σε μια χώρα που ανέκαθεν είχε μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη ναυτική παιδεία, μια έντονη έμφαση και επιμονή στους κανόνες ασφαλείας στην θάλασσα καθώς και ένα άρτιο σύστημα εκπαίδευσης της ναυτικής τέχνης και της ιστιοπλοΐας. Επίσης, έγιναν σε έναν αγωνιστικό στόλο που για την εποχή του ήταν ίσως ο καλύτερος από πλευράς σκαφών αλλά και εμπειρίας των πληρωμάτων.
Με αφορμή τον συγκεκριμένο αγώνα, οι διεθνείς κανονισμοί ασφαλείας έγιναν πιο αυστηροί και σήμερα έχουμε σαφώς καλύτερα συστήματα πρόγνωσης καιρού. Επίσης έχουμε καλύτερα ηλεκτρονικά συστήματα στα σκάφη μας, καλύτερα συστήματα εντοπισμού, καλύτερα συστήματα επικοινωνίας και καλύτερες ομάδες έρευνας και διάσωσης. Ίδιοι παραμένουν όμως οι αστάθμητοι παράγοντες και η μανία του καιρού. Στην θάλασσα υπάρχει το αλάτι που διαβρώνει τα υλικά αλλά και συνθήκες που κουράζουν σκάφη και πληρώματα. Παρών είναι και ο αρχαιότερος όλων, «νόμος του Μέρφι»… «Στραβές» ΘΑ γίνουν και θα γίνουν ειδικά όταν ΔΕΝ πρέπει! Ακόμα και έξω από την μπούκα του λιμανιού.
Άραγε ήταν μόνο η τύχη που έκανε τα 85 σκάφη να τερματίσουν ή τους 136 ιστιοπλόους να σωθούν? Ας μην ξεχνάμε ότι όλα ήταν πληρώματα προπονημένα, δεμένα και έμπειρα.
Η χώρα μας είναι και αυτή μια ναυτική χώρα. Η ενασχόληση του πληθυσμού με το Yachting όμως, είναι σχετικά μικρή συγκρινόμενη με χώρες όπως η Αγγλία ή η Σουηδία. Σε αυτές τις χώρες η ενασχόληση των κατοίκων με το yachting αγγίζει το 60% (με σαφώς χειρότερες καιρικές συνθήκες αλλά και ακτογραμμές) όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην χώρα μας δεν ξεπερνά το 20%. Σε αυτό συντελούν πολλοί παράγοντες όπως η έλλειψη υποδομής, η έλλειψη μαρίνων και η έλλειψη οργάνωσης του ναυταθλητισμού. Επίσης, στην χώρα μας ανθεί πολύ περισσότερο η ενασχόληση με μηχανοκίνητα σκάφη παρά με ιστιοπλοϊκά. Η έντονη διαφορά στα ποσοστά δε, μεταξύ μηχανοκίνησης και ιστιοπλοΐας , ίσως να είναι μια ένδειξη ευκαιριακής ενασχόλησης με την θάλασσα και έλλειψης διάθεσης για εμβάθυνση στην ναυτική τέχνη. Το ίδιο δείχνει ο αυξημένος αριθμός μαθητών στις σχολές ιστιοπλοΐας το καλοκαίρι και η μείωση αυτών τον χειμώνα.
Η θάλασσα έχει κάποια μειονεκτήματα σε σχέση με την στεριά. Όταν γίνει μια ζημιά, δεν μπορούμε να κάνουμε δεξιά , να βάλουμε τρίγωνο και να περιμένουμε την οδική βοήθεια. Πρέπει να βρούμε λύση για να φτάσουμε στην ασφάλεια. Όποια και αν είναι αυτή. Ο άπειρος, πρέπει να επιστρατεύσει την εφευρετικότητά του. Ο έμπειρος, την γνώση του. Σε κάθε περίπτωση η θάλασσα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σύνεση, με συνέπεια και με σεβασμό.
Αναρωτιέμαι αν οι δάσκαλοι οδήγησης, λένε στους μαθητές τους ότι αν δουν μια μπάλα να τρέχει στον δρόμο, 9 στις 10 θα ακολουθεί παιδί. Σίγουρα όμως ο οδηγός όσο περνάει ο καιρός είναι πιο υποψιασμένος. Η εμπειρία μετράει συσσωρευτικά και αποσβένεται την στιγμή που θα χρειαστεί.
Η εμπειρία είναι αυτή που μετράει και στην αγωνιστική ιστιοπλοΐα. Μαθαίνουμε να νιώθουμε πράγματα, να τυποποιούμε κινήσεις, να αναπαράγουμε σχήματα στα πανιά, να βλέπουμε πράγματα που άλλοι δεν βλέπουν και να κερδίζουμε αγώνες.
Πως όμως μπορεί κανείς να αποκτήσει εμπειρία στην θάλασσα? Ας μη ξεχνάμε ότι όλοι δεν έχουν την δυνατότητα να αγοράσουν το δικό τους σκάφος. Μπορούν όμως να γραφτούν σε μια σχολή ιστιοπλοΐας και να πάρουν πολλές γνώσεις. Το ίδιο μπορούν να κάνουν και για τα παιδιά τους. Μετά την σχολή, μπορούν να μπουν σε ένα πλήρωμα και να ξεκινήσουν να τρέχουν αγώνες. Οι όμιλοι θα πρέπει να βοηθούν τους αποφοίτους των σχολών τους, να δικτυώνονται με τους ιδιοκτήτες σκαφών που χρειάζονται πληρώματα. Μπορούν επίσης να νοικιάσουν ένα σκάφος και να πάνε διακοπές. Διακοπές οικονομικές και με απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Η θάλασσα χρειάζεται επίσης πολύ και συνεχές διάβασμα.
Τα σκάφη πρέπει να κινούνται, ο κόσμος να ασχολείται με το yachting και τον ναυταθλητισμό, και αυτό να το κάνει αυτό όλον τον χρόνο. Ακόμα και οι ιδιοκτήτες σκαφών, δεν θα πρέπει να θυμούνται ότι έχουν σκάφος την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου. Τότε, ίσως το σκάφος τους να ξεχάσει αυτούς… Όσα περισσότερα μίλια γράφει το «κοντέρ», τόσο το καλύτερο…
Κάθε έξοδος από το λιμάνι μας διδάσκει πράγματα μικρά ή και μεγάλα. Και αυτό συμβαίνει ΚΑΘΕ φορά, όσα χρόνια και αν μπαινοβγάινουμε σε λιμάνια, όσο «έμπειροι» και αν είμαστε.
