H ανοικτή θάλασσα νοσεί. Οι συμμετοχές σε αγώνες με μεγάλα σκέλη συνεχώς μειώνονται με αποτέλεσμα αγώνες να ακυρώνονται με όλους μας στον χώρο απλά να είμαστε θεατές στο φαινόμενο αυτό και να τα ρίχνουμε στην “κρίση”. Κάποιοι, πιο… «άντρες», απλά έχουν βγάλει το συμπέρασμα ότι η νέα γενιά είναι πιο μαλθακή…
Η αλήθεια είναι ότι απλά «όπως στρώσαμε, έτσι θα κοιμηθούμε». Σε κάθε επίπεδο έχουν γίνει λάθη που έχουν κάνει τους Έλληνες ιστιοπλόους λιγότερο «άντρες» από τον υπόλοιπο κόσμο. Γιατί στον υπόλοιπο κόσμο, που απέχουν πάρα πολύ από το να έχουν στη διάθεσή τους τον πιο τέλειο στίβο για διοργάνωση μεγάλης απόστασης -αυτόν που ακούει στο όνομα Ελληνικό Αρχιπέλαγος- συνεχίζουν να κάνουν διοργανώσεις μεγάλων αποστάσεων και να έχουν ολοένα και περισσότερες συμμετοχές.
Πριν μερικούς μήνες, ήμουν στην Μελβούρνη για το παγκόσμιο ιστιοπλοΐας ατόμων με αναπηρίες. Δυο εβδομάδες μετά θα ξεκινούσε το Sydney to Hobart με ρεκόρ συμμετοχών-για μια ακόμα φορά. Είχε μια πρόταση να τρέξω με ένα σκάφος αλλά δεν μπόρεσα λόγω υποχρεώσεων. Αυτό που μου έκανε εντύπωση, ήταν ότι στα χείλη όλων το πρώτο πράγμα που έλεγαν ήταν το «Γιατί Θεέ μου πάμε σε αυτόν τον αγώνα;». «Ξεκινάμε από κάπου με ζέστη για να πάμε κάπου που έχει κρύο. Παράλογό δεν είναι αυτό; Και κάνοντας μια διαδρομή από τις πλέον επικίνδυνες, μέσα στον ωκεανό, με τις χειρότερες –πάντα- συνθήκες. Και εκεί το μέρος που φτάνουμε, δεν λέει και πολλά. Γιατί πάμε;;;» Και όμως όλοι, σαν ζόμπι, κάθε χρόνο βρίσκονται στην γραμμή της εκκίνησης. Και ακόμα περισσότεροι κάθε φορά. Δαγκώνει ο ένας τον άλλο στο λαιμό ή συμβαίνει κάτι άλλο;
Η απάντηση είναι απλή και αν βρεθείς στην περιοχή την περίοδο πριν τον αγώνα, την αντιλαμβάνεσαι. Κανείς τους δεν συμμετέχει σε αγώνα. Συμμετέχουν σε εκδήλωση. Ο αγώνας, είναι απλά ΜΕΡΟΣ της εκδήλωσης. Το μικρότερο. Η εκδήλωση, πουλιέται. Ο αγώνας όχι. Η εκδήλωση κάνει τον αγωνιζόμενο να περνάει καλά. Να νιώθει ότι είναι το κέντρο του κόσμου. Ότι κάτι γίνεται για αυτόν. Ο αγώνας όχι. Η εκδήλωση, έχει branding, μπορεί να διαφημίσει τους χορηγούς και να γίνει το talk of the town. Ο αγώνας όχι. Η εκδήλωση μπορεί να τζιράρει μεγάλα ποσά. Ο αγώνας όχι. Η εκδήλωση μπορεί να κάνει κάθε συντελεστή του αγώνα, (χορηγούς, ιδιοκτήτες, πληρώματα, δημοσιογράφους, κλπ.) να νιώσει περήφανος που είναι μέρος της. Ο αγώνας τι να κάνει από μόνος του;
Στην Ελλάδα έχουμε χειριστεί το θέμα των διοργανώσεων τόσο άσχημα τα τελευταία χρόνια, και τόσο μακριά από αυτό που θα έπρεπε να είναι που δυστυχώς δύσκολα ανατρέπεται η κατιούσα. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε αγώνες μεγάλων αποστάσεων. Η κατάσταση είναι η ίδια και στους αγώνες inshore ή και στα όρτσα-πρίμα. Απλά, καλώς η κακώς, όταν κάποιος αναφέρεται στον όρο «ανοικτή θάλασσα», συνήθως εννοεί και μεγάλες αποστάσεις, και αντοχή και προετοιμασία για κάτι τέτοιο, και ότι άλλο συμπαρασύρει ο όρος τούτος. Το ποιος τύπος αγώνων σου αρέσει είναι μια εντελώς άλλη κουβέντα. Όπως και το τι σκάφος σου αρέσει να καβαλάς. Μπορεί να θες να τρέχεις με Swan αλλά η τσέπη σου να αντέχει Bavaria. Αν όμως κάτι «θες» πολύ να το κάνεις, θα το κάνεις. Ακόμα και αν δεν σου αρέσουν οι αγώνες μεγάλων αποστάσεων, αν το θέλει ο χορηγός, θα το κάνεις. Αν ο αγώνας αυτός είναι το event της χρονιάς, δεν θα τον έχανες ο κόσμος να γυρίσει ανάποδα. Αλλά ακόμα και αν δεν σου αρέσουν οι αγώνες μεγάλων αποστάσεων, αν αυτό που θα ζήσεις πριν και μετά τον αγώνα είναι κάτι που θα έχεις να λες στα εγγόνια σου, θα πας. Αλλά από προσωπική εμπειρία, που και εγώ βαριέμαι τους μεγάλους αγώνες, όταν ανοίγει πολύ ο στόλος και «χάνεται» ο συναγωνισμός, υπάρχουν φορές που τους έχω ευχαριστηθεί! Στην Punta Ala πριν 2 χρόνια στο Πανευρωπαικό πρωτάθλημα κάναμε offshore 300 μίλια. 300 μίλια ήμασταν στον πόντο με όλα τα σκάφη. Ήταν όλοι γύρω μας σα να τρέχουμε όρτσα πρίμα. Τερματίσαμε με πονοκέφαλο και 2,5-3 κιλά κάτω…αλλά με χαμόγελα!
Σε πολλούς τομείς όλοι γκρινιάζουν ότι το πράγμα δεν πάει καλά και όταν τους εξηγήσεις τον λόγο για τον οποίο δεν πάει, θα τον καταλάβουν και θα συμφωνήσουν μαζί σου. Αν όμως παρακάτω στην κουβέντα, τους πεις ότι πρέπει να ξεκινήσουν να κάνουν διαφορετικά κάποια πράγματα από τον τρόπο που τα κάνουν μέχρι τώρα, θα διαπιστώσεις ότι οι ίδιοι δεν θέλουν να αλλάξουν, και ξαφνικά ξεκινούν να φταίνε όλα τα άλλα…
Δυο είναι τα πράγματα που πρέπει να απαντηθούν ώστε στην Ελλάδα να υπάρχει ελπίδα να δούμε έναν σωστό αγώνα. Το πρώτο είναι το ποιος οργανώνει τον αγώνα και το δεύτερο είναι το ποιος τρέχει τον αγώνα.
Η εποχή που για να στήσουμε έναν αγώνα θέλαμε 3 σημαδούρες και ισάριθμα αγκυρόσχοινα, έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Όπως είπαμε παραπάνω, χρειάζονται πολλά περισσότερα. Ο χειρότερος κανονισμός που υπάρχει αυτή τη στιγμή εν ισχύ είναι αυτός που λέει ότι ένα σωματείο για να συνεχίζει να θεωρείται ενεργό, θα πρέπει να διοργανώνει έναν αγώνα. Βρείτε άλλο κριτήριο. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα ανούσια γεμάτο αγωνιστικό πρόγραμμα με αγώνες σκουπίδια. 5 σκάφη στον έναν από υποχρέωση, 10 στον άλλον, 25 στον τρίτο και τελικά ουσία καμία. Το άθλημα μόνο πίσω πάει. Σαν εθνική αρχή πρέπει να φτιαχτεί μια προδιαγραφή για τους ημερήσιους αγώνες, μια για τους διήμερους και μια για τους εβδομαδιαίους. Πόσοι τέτοιοι χωράνε στο ετήσιο πρόγραμμα για να μην κανιβαλίζονται οι συμμετοχές και να μην χάνεται το ενδιαφέρον; Τόσοι. Ελάτε όμιλοι και κάντε bid για να σας αναθέσουμε την διοργάνωση. Με πλήρη φάκελο! Θέλεις να κάνεις εβδομαδιαίο αγώνα ε; Οκ. Μπορείς; Έχεις τα φουσκωτά; Τους ανθρώπους; Ποια θα είναι η διαδρομή ή το αγωνιστικό πρόγραμμα που προτείνεις; Με ποιους χορηγούς έχεις υπογράψει προσύμφωνο για το concept που προτείνεις; Τι έχεις οργανώσει για την προβολή του αγώνα; Τι apres sail events θα κάνεις; Ποιος είναι ο event manager σου; Ποιο το γραφείο επικοινωνίας και ποιο το media plan; Ποιες συμμετοχές θα φέρεις από το εξωτερικό και με ποιο τρόπο; Σε ποια έκθεση του εξωτερικού θα έχεις περίπτερο για να το διαφημίσεις; Ποια θα είναι η εμπειρία του αθλητή; Τι παροχές θα έχει; Ποιο θα είναι το customer experience/journey του αθλητή με πιο τεχνικούς όρους; Πόσες προ-δηλώσεις συμμετοχής έχεις καταφέρει να βρεις με το concept που έχεις παρουσιάσει σε ομάδες που τρέχουν αγώνες;
Μια επιτροπή θα πρέπει όλα τα παραπάνω να τα αξιολογεί και να αναθέτει ή όχι έναν αγώνα σε κάποιον να τον κάνει. Αν δεν είναι ικανοποιητικός ο φάκελος κανενός, ας μείνει κενό το spot. Ας μη γίνει. Περισσότερη ζημιά γίνεται αν γίνει κάτι κουτσό (που δεν θα έχει συνέχεια και θα ξενερώσει περεταίρω τον κόσμο) παρά από το να μην γίνει καθόλου. Ας πάρουν τα σκάφη να πάνε διακοπές εκείνη την εβδομάδα! Και ο θαλάσσιος τουρισμός υγεία είναι για τον χώρο! Η ίδια επιτροπή, θα είναι παρούσα στον αγώνα και θα αξιολογεί το αν τα πράγματα γίνονται ως όφειλαν. Αν υπάρχουν αποκλίσεις και η ποιότητα του event απέχει από αυτό που έχει συμφωνηθεί, την ερχόμενη χρονιά που ο όμιλος αυτός θα έρθει να κάνει ξανά bid για να του ανατεθεί η διοργάνωση, θα ξεκινάει με αρνητική βαθμολογία. Κάπως έτσι, θα φτιαχτεί το πρόγραμμα και θα ξεκινήσουν να γίνονται σωστές διοργανώσεις. Με μαγικό τρόπο θα ξεκινήσουν να συνεργάζονται μεταξύ τους όμιλοι ή και να συγχωνεύονται. Το φαινόμενο που με ένα λυόμενο και 3 optimist και έναν αγώνα λεγόμαστε και υπάρχουμε σαν όμιλος, κάνω για τα τελευταία 30 χρόνια ιστιοπλοΐα σε όλον τον κόσμο και δεν το έχω συναντήσει πουθενά!
Το δεύτερο που πρέπει να απαντήσουμε είναι το ποιος τελικά τρέχει στους αγώνες. Η εκπαίδευση στην ανοικτή θάλασσα είναι επιφανειακή και δεν δημιουργεί ιστιοπλόους που να είναι ικανά πληρώματα σε συνθήκες αγώνα. Επίσης, δεν τους βοηθά να δικτυωθούν στο χώρο. Το να βελτιωθεί το σύστημα εκπαίδευσης είναι μια άλλη κουβέντα. Εξίσου μεγάλη. Όμως σίγουρα, θα πρέπει στους αγώνες να μπει φίλτρο για το ποιος είναι αυτός που συμμετέχει. Αν το σκεφτεί κανείς, αυτό συμβαίνει σε κάθε άθλημα! Αν δεν συμπληρώσεις τον γύρο στην φόρμουλα κάτω από ένα χρόνο, δεν επιτρέπεται να τρέξεις με τους άλλους. Γιατί; Γιατί πολύ απλά θα τους χαλάσεις τον αγώνα και κατά συνέπεια και την όλη εμπειρία από αυτό που έχουν έρθει να ζήσουν δηλώνοντας συμμετοχή. Δεν είναι δυνατόν να βάζεις να τρέξει μια ομάδα που προπονείται όλο το χρόνο ανελλιπώς μαζί με μια που μαζεύτηκαν το πρωί στο σκάφος «να πάνε τον αγώνα». Ποιο είναι το Palmares της ομάδας; Τι θέσεις έχουν φέρει μέχρι τώρα; Ανάλογα, θα τους επιτρέπεται να συμμετέχουν ή όχι σε διοργανώσεις. Ειδικά στην ιστιοπλοΐα, δεν είναι μόνο το ότι καταστρέφεται η εμπειρία των υπολοίπων και η γεύση που αφήνει η διοργάνωση. Αυτό ίσως να είναι και το λιγότερο. Τίθεται θέμα ασφάλειας που μπορεί να μεταφραστεί στην καλύτερη περίπτωση χρηματικά και στην χειρότερη σε τραυματισμούς.
Εσύ που δεν έχεις ομάδα, ή που δεν έχεις χρόνο και διάθεση για προπόνηση, μπορείς να κάνεις club racing! Σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου, οι όμιλοι έχουν καθημερινά αγώνες. Μονοψήφιο αριθμό μιλίων, γύρω από σημαδούρες ή όχι και non-spinnaker. Όλοι έπαιρναν τη γυναίκα τους, τον φίλο τους ή την παρέα τους και πήγαιναν να τρέξουν! Μετά; Απονομή στο clubhouse, μπίρα και σνάκ. Και αναμμένο τζάκι. Από μετά το γραφείο μέχρι αργά! Αυτό είναι παρέα. Ομιλικό πνεύμα, θαλπωρή και ξέρεις τι άλλο; Ανάπτυξη στο άθλημα. Κάνοντάς το απλό, εύκολο και διασκεδαστικό, πολλά είναι τα σκάφη και τα πληρώματα που περνάνε στην επόμενη φάση. Άλλωστε αν έχεις και συντηρείς μεγάλη δραστηριότητα, από αυτή θα προκύψουν και οι «καλοί». Αυτοί που θα ξεκινήσουν να το βλέπουν «αθλητικά» και όχι σαν έναν ομαδικό πλου τον Μάρτιο ή τον Οκτώβριο μέχρι την Ύδρα για να πάμε να τα πιούμε και να… ζευγαρώσουμε και με κάποιον του άλλου φύλου.
Στο λεξικό στη λέξη «αγώνας» δίδεται μια αθλητική διάσταση. Δικαίως. Ο «αθλητισμός» συμπαρασύρει πολλά. Το «σφίγγω δόντια και προσπαθώ», το «προετοιμάζομαι», το «θυσιάζω πράγματα», και πολλά άλλα. Το σκάφος που περνάει 20 λεπτά μετά τη γραμμή εκκίνησης ακούγοντας μουσική και έχοντας αναψυκτικά στο τραπεζάκι τι ακριβώς κάνει εκεί; Δηλώνει στο facebook ότι τρέχει αγώνα; Γιατί ακόμα και αν δεν ενόχλησε στην εκκίνηση αυτόν που τρέχει πραγματικά αγώνα γιατί ήταν «αλλού», μπορεί να τον ενοχλήσει σε ένα σημείο στροφής ή να του κάνει ζημιά στο αγκυροβόλιο αφού φτάσει με το καλό…
Θέλει από την αρχή. Και «αγώνες» ποτέ ξανά. Πλέον μόνο “events”. Όσοι μπορούν.
