Σε περιπτώσεις που «έκτακτα» θα χρειαστεί να περάσεις μεγάλη περίοδο στη θάλασσα, είναι η πρώτη σου έννοια: Τα μοντέρνα liferaft, έχουν σακουλάκια με νερό σε μερίδες, μηχανισμούς υγροποίησης και συλλογής της υγρασίας ώστε να γεμίζεις εκ νέου τα σακουλάκια και φυσικά σύστημα μαζέματος του βρόχινου νερού- αν είσαι τυχερός και βρέξει. Είναι ξεκάθαρο ότι για να επιβιώσεις ενός ναυαγίου, με το που θα κάνεις το σταυρό σου που ανέβηκες στο life raft, πρέπει να ξεκινήσεις υπολογισμούς για τα αποθέματα νερού σε σχέση με το πόσοι ακόμα σώθηκαν μαζί σου. Παράλληλα, να εφαρμόσεις την πιο αυστηρή και πειθαρχημένη πολιτική της ζωής σου για τη διαχείριση του. Το πόσο χρόνο θα την βγάλεις καθαρή, εξαρτάται από αυτό.

Το νερό λοιπόν είναι από τα πιο σημαντικά στοιχεία για την επιβίωση του ανθρώπου στη θάλασσα. Όμως, δεν είναι μόνο η έκτακτη ανάγκη που χρειάζεται προγραμματισμό και σφιχτό μάνατζμεντ. Όταν σκοπεύεις να περάσεις μεγάλα διαστήματα στη θάλασσα από επιλογή, χρειάζεται προγραμματισμός και εφόδια: Μπουκάλια με νερό, δεξαμενές με νερό ή ακόμα και αφαλατωτής.

Πως όμως βρίσκεις πόσο νερό θα χρειαστείς για το διάστημα παραμονής σου στη θάλασσα; Για παράδειγμα σε ένα πέρασμα του Ατλαντικού που θα διαρκέσει πάνω κάτω 15 μέρες σε συνθήκες αγώνα, πως θα οδηγηθεί η σκέψη σου; Γιατί αφενός σε passage αγώνες δεν έχει το πλήρωμα την ανάγκη για νερό που έχει σε αγώνες όρτσα-πρίμα που ιδρώνει συνέχεια αλλά επειδή είναι πολλές οι μέρες, πρέπει κανείς να συνυπολογίσει και τον παράγοντα του βάρους. Δεν ξεκινάς να περάσεις τον Ατλαντικό αν δεν είσαι πάνω από σίγουρος ότι σου φτάνουν οι προμήθειες αλλά από την άλλη πόσο ανταγωνιστικός θα είσαι κουβαλώντας μια ποσότητα νερού που θα σε κάνει να νιώσεις ασφαλής;

Το 2014, στα πλαίσια του ARC (Atlantic Rally for Cruisers) το περιοδικό yachting world πραγματοποίησε μια έρευνα για τον λόγο αυτό. Πόσο νερό πήραν μαζί, σε τι μορφή, πως το χρησιμοποίησαν και συμβουλές είχαν να δώσουν για το θέμα εξοικονόμησης νερού. Η μεγαλύτερη πλειοψηφία απάντησε στο ότι είναι βασικό να εγκαταστήσει κανείς αφαλατωτή. Άλλωστε το βάρος του αφαλατωτή που θα είχε προστεθεί στο σκάφος είναι σαφώς μικρότερο από το αντίστοιχο νερό που θα έπρεπε να κουβλάνε μαζί από την αρχή του αγώνα. Ο αφαλατωτής στο σκάφος όμως δεν είναι και η απόλυτη λύση. Πρέπει να έχει εγκατασταθεί πολύ πριν τον αγώνα ώστε να προλάβει να γίνει επαρκής έλεγχος σωστής λειτουργίας, να συντηρείται τακτικά και να έχουν προβλεφτεί και εναλλακτικές αφού συχνά πυκνά…χαλάει!

Οι ανάγκες επάνω στο σκάφος που καταγράφηκαν από όλους, ήταν σαφείς με πρώτη το να έχουν πόσιμο νερό. Στη συνέχεια, για μπάνιο, μαγειρική, πλύσιμο πιάτων, πλύσιμο του σκάφους, πλύσιμο ρούχων. Η πιο παράξενη και μοναδική που καταγράφηκε από ένα Oyster 575 ήταν και η χρήση για… αραίωση του ουίσκι! Υπήρξε επίσης και ένα Lagoon 450 που δήλωσε μέσα στις ανάγκες του και «νερό για το πλυντήριο», «νερό για την παγομηχανή» και «νερό για το foot spa»…

Η πρόβλεψη που έκαναν για το εμφιαλωμένο νερό που είχαν μαζί είχε μεγάλη απόκλιση από σκάφος σε σκάφος. Παράγοντες που είχαν να κάνουν με αυτό, ήταν ο αριθμός των μελών του πληρώματος, το αν είχαν εγκαταστήσει αφαλατωτή και φυσικά το πόσο πειθαρχημένοι ήταν σαν πλήρωμα. Αν θεωρήσουμε ότι κάθε λίτρο είναι και κιλό, με την παρακάτω κατανομή καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι στην εκκίνηση αρκετά σκάφη είχαν πολύ βάρος που κουβαλούσαν. Βάρος που σε συνθήκες αγώνα είναι ζωτικής σημασίας:

• 37% του στόλου είχαν πάνω από 200 λίτρα
• 16% του στόλου είχαν 150-200 λίτρα
• 17% του στόλου είχαν 100-150 λίτρα
• 13% του στόλου είχαν 50-100 λίτρα
• 9% του στόλου είχαν 30-50 λίτρα
• 8% του στόλου είχαν κάτω από 30 λίτρα

Κάποια ακόμα στατιστικά λένε τα εξής:

• 109 σκάφη είχαν βρύση με θαλασσινό νερό. 113 δεν είχαν
• 10 σκάφη είχαν εγκαταστήσει και εφεδρικούς αφαλατωτές
• 500 λίτρα, η μέση χωρητικότητα στον στόλο των 225 σκαφών
• 5 άτομα ο μέσος αριθμός πληρώματος στα σκάφη
• Αριθμός ντους που έκαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού:
  • 3 ποτέ
  • 5 μια φορά
  • 2 δυο φορές
  • 9 κάθε 7 μέρες
  • 8 κάθε 5 μέρες
  • 9 κάθε 4 μέρες
  • 28 κάθε 3 μέρες
  • 46 κάθε 2 μέρες
  • 41 κάθε μέρα
  • 3 δυο φορές την ημέρα
  • 1 τρείς φορές την ημέρα!!!

Πως όμως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στη στεριά βασικές πρακτικές εξοικονόμησης στη θάλασσα χωρίς φυσικά να υποβαθμίσουμε την ποιότητα ζωής μας όπως προφανώς κάποιοι  σε συνθήκες αγώνα;

Αφαλατωτές: το προφανές. Αν και ακόμα είναι ακριβό… «άθλημα», πολλά άνυδρα μέρη υιοθετούν την λύση αυτή. Αν και ένας τόσο μεγάλος αφαλατωτής έχει και μεγάλο κόστος κτήσης και συντήρησης, είναι μια πιο σταθερή και μόνιμη λύση από τις υδροφόρες.

Θαλασσινό νερό: Τα περισσότερα σκάφη χρησιμοποιούσαν θαλασσινό νερό για μαγείρεμα, μπάνιο ή και πλύσιμο ρούχων. (Χρησιμοποιώντας γλυκό νερό μόνο για ξέβγαλμα και αυτό με συγκεκριμένες μεζούρες για οικονομία.) Χρησιμοποιώντας για τις βασικές τους ανάγκες θαλασσινό νερό, ένα 10μελές πλήρωμα κατάφερε να χρειαστεί μόνο 500 λίτρα γλυκό νερό μέσα σε 15 μέρες που κράτησε για αυτούς ο αγώνας! Αυτό είναι 3,3 λίτρα νερό ο καθένας την ημέρα! Στη στεριά, η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί κανείς να εγκαταστήσει παράλληλο δίκτυο θαλασσινού νερού π.χ. για τα καζανάκια της τουαλέτας ή για καθαρισμούς. Άλλωστε τα άλατα θα το διάβρωναν αμέσως. Τα δίκτυα άρδευσης για πότισμα χωραφιών είναι κοντά σε αυτή τη θαλασσινή πρακτική. Νησιά όμως με πρόβλημα νερού, θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν θάλασσα για χρήσεις που δεν ενοχλεί το αλάτι. Για παράδειγμα στο δίκτυο πυρόσβεσης, αν υπάρχει, ή για καθαρισμούς δρόμων. Παράλληλα, οι πισίνες θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν θαλασσινό νερό.

Πειθαρχία: Υπήρχαν σκάφη που έφυγαν να περάσουν τον Ατλαντικό με 20 λίτρα εμφιαλωμένο νερό. Αυτό το είχαν μόνο για ασφάλεια. Κοιτούσαν να περνάνε μόνο με την ποσότητα που παρήγαγε ο αφαλατωτής, που δεν ήταν και πολύ. Και τα κατάφεραν. Στη στεριά είναι δύσκολο να υπάρξει τέτοια πειθαρχία στα νοικοκυριά με συγκεκριμένες μερίδες νερό για τον καθένα. Όμως, στη στεριά η μεγάλη κατανάλωση ίσως να μην γίνεται από τα νοικοκυριά, αλλά από επιχειρήσεις που έχουν και πιο μεγάλες ανάγκες. Αν κανείς βάλει στην εξίσωση και την οικονομία που δύναται να κάνει μια επιχείρηση αν γίνει πιο πειθαρχημένη στη χρήση του νερού, αποκτά περισσότερο νόημα το να ξεκινήσει να σκέφτεται κανείς προς αυτή τη κατεύθυνση. Πειθαρχία στις επιχειρήσεις, μπορεί να σημαίνει πολλά πράγματα από το να φιλτράρει και να ανακυκλώνει το νερό ένα πλυντήριο αυτοκινήτων μέχρι το να χρησιμοποιούνται φίλτρα εξοικονόμησης νερού στα μπάνια ενός ξενοδοχείου.

Τρεχούμενο νερό: Συμβουλές κυβερνητών από τον αγώνα σε βάζουν σε αρκετές σκέψεις και για τη στεριά:

• «Όταν ανοίγεις την βρύση, αμέσως κλείσε τη μισή.»
• «Πλύνε τα πιάτα με θαλασσινό και κλείσε τελείως τις κεντρικές βάνες του εσωτερικού δικτύου.»
• «Μείωσε τη πίεση του εσωτερικού δικτύου ώστε η ροή να είναι μικρότερη.»
• «Κλείσε τις ηλεκτρικές αντλίες του δικτύου και χειροκίνητα γέμιζε κάθε πρωί μπουκάλια με νερό για την ημερησία χρήση από τον καθένα.»
• «Μάζεψε το κρύο νερό από το ντους, όσο περιμένεις να έρθει το ζεστό.»
• …

Οι ιστιοπλόοι βλέπουν ζωντανά μπροστά τους το πρόβλημα και γίνονται εφευρετικοί με το θέμα του νερού. Στο σπίτι μας, ανοίγουμε τη βρύση και το νερό τρέχει οπότε δεν προβληματιζόμαστε ιδιαίτερα. Μήπως όμως πρέπει;