Μια από τις ασκήσεις που -ελπίζω- κάνουν όλες οι σχολές ανοικτής θαλάσσης είναι το άνθρωπος στη θάλασσα. Το να γυρίσεις ένα σκάφος προς τα πίσω και να πας προς τη σωστή κατεύθυνση, ειδικά το βράδυ, δεν είναι πάντα εύκολο. Πόσο μάλλον σε κατάσταση πανικού που ίσως να επικρατεί όταν πράγματι πέσει κάποιος στη θάλασσα και η συνθήκη δεν είναι η καλύτερη.
Στα βιβλία υπάρχουν πολλές «μέθοδοι» για να μαζέψεις τον άνθρωπο από τη θάλασσα. Όταν χρειαστεί, καμία δεν θα δουλέψει. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη χρειαστεί να αυτοσχεδιάσεις και να βάλεις τόσο το μυαλό σου όσο και την ναυτοσύνη σου να δουλέψουν για να το καταφέρεις. Η RYAπλέον έχει σταματήσει να προτείνει μια μοναδική μέθοδο για να μαζέψεις τον άνθρωπο στη θάλασσα αφού οι «βαθμοί ελευθερίας» είναι πάρα πολλοί. Το πόσο φυσάει, αν είναι μέρα ή νύχτα, το πόσο πλήρωμα έχει το σκάφος και ποια είναι η εμπειρία τους, το πόσο μεγάλοι είναι το σκάφος και τι ικανότητα χειρισμού έχει, η κατάσταση θαλάσσης, το αν αυτός που έπεσε έχει τις αισθήσεις του, αν είναι τραυματίας, η ταχύτητα του σκάφους, πόσα πανιά έχεις ανοικτά, καθώς και η πλεύση είναι μόνο κάποιοι από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν το τι μανούβρα θα κάνεις. Και θα την κάνεις. Και θα τον μαζέψεις. Αρκεί να τον βρεις.
Και εκεί ξεκινάει το βασικό πρόβλημα του να χάσεις κάποιον άνθρωπο στη θάλασσα. Το να μπορέσεις να τον βρεις. Όλα τα drill που περιγράφονται στα βιβλία αυτό έχουν σκοπό κατά βάση. Το να μην απομακρυνθείς ή το να ταξιδέψεις με τέτοιο τρόπο ώστε να μείνεις κοντά στη περιοχή που αυτός έφυγε από το σκάφος. Όμως όλα αυτά τελικά είναι στο περιπου. Επίσης… το πήρες χαμπάρι ακριβώς όταν έγινε;
Στη σημερινή ημέρα, ευτυχώς υπάρχει η τεχνολογία που μπορεί να βοηθήσει πολύ. Και πάλι όμως, ακόμα και αν υπάρχει η τεχνολογία, πρέπει να ξέρουμε το πως λειτουργεί, τα όριά της καθώς και το πως θα τη χρησιμοποιήσουμε για να είναι χρήσιμη και να μην την κουβαλάμε απλά μαζί μας. Συνεπώς, προπόνηση!
Και η προπόνηση αυτή σε τι συνίσταται? Κατά βάση να γνωρίζουν όλοι όσοι είναι επάνω στο σκάφος τα σωστικά που είναι διαθέσιμα και να τα χρησιμοποιήσουν άμεσα. Με ένα σκάφος 50 πόδια που μπορεί να τρέχει με 15 μίλια, το να αργήσω μόλις 5 δευτερόλεπτα να ενεργοποιήσω κάποιο MOB (ManOver Board) σύστημα, με φέρνει 15knots=7,7m/s, ήτοι 40 μέτρα περίπου μακριά από το σημείο που έπεσε κάποιος. 40 μέτρα με μια περίεργη κατάσταση θαλάσσης ή απλά νύχτα είναι μια τεράστια περιοχή… Και η αλήθεια είναι ότι σαν κίνηση μπορεί να είναι τόσο απλή, όσο το να πατήσω το κουμπί από το smartwatch μου! Για να το σκεφτώ όμως άμεσα, χρειάζεται να το έχω σαν memory item. Σαν κάτι που το έχω κάνει προπόνηση και που μου είναι απόλυτα φυσικό. Πριν ακόμα καλά καλά σκεφτώ τι έγινε ή τι πρέπει να γίνει.
Η τεχνολογία όμως μου επιτρέπει να είμαι και pro-active. Στην αγορά υπάρχουν πολύ οικονομικά AISPLB (Personal Locator Beacons) τα οποία σε μεγάλα passage, είναι καλό να φορούν όλοι στο πλήρωμα. Αυτά όταν ενεργοποιηθούν, φαίνονται αυτόματα στο AIS και έτσι μπορείς να εντοπιστείς από όλα τα διερχόμενα σκάφη. Υπάρχουν μάλιστα μοντέλα τα οποία ενεργοποιούνται μόλις φουσκώσει το σωσίβιο ή μόλις βραχούν ώστε και να μην έχεις τις αισθήσεις σου να δώσεις σήμα και να μπορέσει το σκάφος να οδηγηθεί με ακρίβεια σε εσένα. Αν υπάρχεις στο AIS, οι φίλοι σου και με ένα απλό smartphone μπορούν να σε βρουν με ακρίβεια ακόμα και νύχτα! Ή ακόμα και αν έφυγες από το σκάφος και οι υπόλοιποι το κατάλαβαν μετά από ώρα. Αν είναι βράδυ, σε μεγάλα passage είναι επίσης φρόνιμο να έχουν όλοι επάνω τους και LED Flare. Σε αντίθεση με τις old-school φωτοβολίδες, αυτές βγάζουν πολύ δυνατό φως, είναι αδιάβροχες, μπορείς να τις έχεις πάντα μαζί σου και το βασικότερο: έχουν ώρες φωτοβολίας!
Όλα αυτά τα gadgets, τη χρήση του DSC VHF και 5 βασικά πράγματα για το τι σημαίνει άνθρωπος στη θάλασσα, πρέπει να τα λέμε στη παρέα μας ακόμα και για μπάνιο να πάμε κάπου κοντά. Γιατί αυτός ο κάποιος στη θάλασσα μπορεί να είμαστε εμείς οι ίδιοι και να πρέπει κάποιοι άλλοι να μπορέσουν να μας εντοπίσουν και να μας μαζέψουν με τις λιγοστές γνώσεις που μπορεί να έχουν. Το safety briefingμπορεί να είναι σύντομο και στη φάση «έλα να σου δείξω ένα ωραίο gadget» που υπάρχει και πάνω σε αυτό να ενημερώνεται αυτός που πρέπει με τα όσα πρέπει χωρίς να γίνεσαι μονότονα κουραστικός σαν τις αεροσυνοδούς στο αεροπλάνο. Που όμως και αυτό που κάνουν, αυτό το νόημα έχει!
Το βασικό που πρέπει λοιπόν να γίνει, είναι το να ξέρουμε που είναι αυτός που πρέπει να μαζέψουμε. Αν το ξέρουμε ή τον βλέπουμε, όλα τα υπόλοιπα θα γίνουν. Κάποια memory items λοιπόν:
- Όποιος πρώτος το δει, φωνάζει δυνατά «άνθρωπος στη θάλασσα». Είναι καλό αυτός ο ίδιος άνθρωπος -αν γίνεται- συνέχεια να κοιτάζει τον άνθρωπο που έπεσε και να τον δείχνει. Αν χάσει την οπτική επαφή, μπορεί να μην την ξαναβρεί.
- Πετάμε άμεσα στη θάλασσα ότι σωστικό για αυτή τη δουλειά έχουμε: lifebuoy/danbuoy/jonbuoy. Υπάρχουν πολλά στην αγορά που στόχο έχουν αφενός να έχει κάτι να πιαστεί ο άνθρωπος αλλά και το να υπάρχει κάτι εμφανές στο νερό, και με λαμπάκι. Επίσης είναι μαγικά στο να σε βοηθήσουν να τον φέρεις επάνω στο σκάφος!
- Αν αυτός που τον είδε να φεύγει στη θάλασσα, πρέπει να κάνει κάτι άλλο (συνήθως ο τιμονιέρος αντιλαμβάνεται ότι κάποιος φεύγει) τότε βάζουμε κάποιον άλλο να δείχνει τον άνθρωπο στη θάλασσα.
- Πατάμε το MOB κουμπί σε ότι έχουμε/ότι είναι πιο εύκολο. Plotter? Smart Watch? Κάτι!
- Την ημέρα είναι η ώρα να πετάξουμε ένα πορτοκαλί καπνογόνο στη θάλασσα ενώ τη νύχτα κάποιον επιπλέον πυρσό.
- Ξεκινάμε άμεσα τη μανούβρα για να πάμε κοντά, να τον εντοπίσουμε και να τον μαζέψουμε.
