Η ναυτική τέχνη, η ιστιοπλοΐα, έχει στόχο την τιθάσευση του ανέμου από τον άνθρωπο και την μετατροπή του σε ταξίδι στη θάλασσα. Μάλιστα ο καλός «τεχνίτης» καταφέρνει και την βέλτιστη μετατροπή της αιολικής ενέργειας σε κινητική και έτσι φτάνει πιο σύντομα στον προορισμό του ή κερδίζει αγώνες.
Για χιλιετίες τώρα, οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν αυτοί. Ο έμπειρος, ο επίμονος στην προπόνηση, ο πιο μεθοδικός αλλά και αυτός που ήταν ταλέντο, έφταναν πρώτοι. Και μετά ήρθε η εποχή του big data. Τι είναι το big data; Μια τεράστια συλλογή δεδομένων κάθε τύπου. Και το βασικότερο; Αλγόριθμοι και τύποι συσχέτισης των δεδομένων αυτών ώστε να μπορεί να βγαίνει συμπέρασμα.
Και τι μας νοιάζει το big data στην ιστιοπλοΐα; Όπως πολλά πράγματα, και αυτή η μόδα ξεκίνησε από το America’s Cup από το οποίο εδώ και δεκαετίες ξεκινούν πράγματα upstream για να γίνουν mainstream σε λίγο καιρό στο χώρο μας. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε η τεχνολογία ώστε να συλλέγονται εκατομμύρια data points και πόσο μάλλον και η τεχνολογία να μπορούν όλα αυτά να συσχετίζονται και να βγαίνουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα. Τώρα όμως που υπάρχει άνεση στην αποθήκευση μεγάλου όγκου δεδομένων αλλά και κτηνώδης υπολογιστική ισχύς ακόμα και στο κινητό μας, όλα αυτά απλοποιούνται και ξεκινούν και αποκτούν νόημα.
Γιατί να θέλουμε όμως όλη αυτή την υπερανάλυση;
Ας το δούμε μέσα από ένα παράδειγμα το οποίο -ενώ συνεχίζει να είναι upstream για τους περισσότερους- έχει ξεφύγει από το America’s Cup και εφαρμόζεται σε ένα πιο «γήινο» πρωτάθλημα. Αυτό του TP52. Σκάφη κατά πολύ ίδια, που έχουν φτάσει σχεδιαστικά τον box rule σε οριακά επίπεδα, πανιά που μπαίνουν αποθήκη μετά από μερικές ώρες χρήσης, ομάδες με λευκή επιταγή στο budget, κορυφαία πληρώματα. Η άσκηση είναι λοιπόν να καταφέρεις να πηγαίνεις 0,1 του κόμβου παραπάνω όλη την ώρα ώστε -αν όλες οι άλλες παράμετροι είναι ίδιες- να μπορέσεις να κερδίσεις τους αντιπάλους. Η ναυτική τέχνη έχει φτάσει στο όριό της και κάτι άλλο πρέπει να γίνει. Αυτό το κάτι άλλο, είναι το big data: Τα σκάφη γέμισαν από δεκάδες load sensors. Σε οτιδήποτε μπορεί κανείς να φανταστεί. Στην αρματωσιά, στη γάστρα, στις σκότες, στα πανιά, στα συστήματα. Μέσα σε 5 ώρες ιστιοπλοΐα μαζεύονται 2-3 εκατομμύρια data points. Και μάλιστα όχι τοπικά αλλά σε ένα φουσκωτό που ακολουθεί και μπορεί και σε πραγματικό χρόνο να τρέξει αναλύσεις.
Τι δεδομένα είναι αυτά; Οι τάσεις στους επιτόνους. Στα ξάρτια. Στις σκότες. Στις δυνάμεις που δέχεται η carbon γάστρα σε διάφορα σημεία της. Οτιδήποτε. Και τι βγαίνει σαν αποτέλεσμα από την ανάλυση; Απλά σταματάμε να λέμε: «Νιώθω ότι πάμε καλά» και «Πιστεύω ότι έχουμε το σωστό πανί μπροστά». Τα νούμερα δεν λένε ψέματα και η ανάλυση μπορεί να μας οδηγήσει με ασφάλεια να αναπαράγουμε τις επιδόσεις που χρειάζεται για να κερδίσουμε. Ο υπολογιστής έχοντας όλο το dataset που χρειάζεται μπορεί να μας δώσει με ασφάλεια απόψεις. Απόψεις για το τριμάρισμα, απόψεις για το τι πανί να χρησιμοποιήσουμε αλλά και ακόμα πιο μακροπρόθεσμες «απόψεις» όπως για παράδειγμα το από που μπορούμε να κόψουμε βάρος στην επόμενη γάστρα που θα χτίσουμε αφού θα γνωρίζουμε με μεγάλη ακρίβεια τα σημεία στα οποία αυτή καταπονείται και που όχι.
…κάπου εδώ ο μέσος ιστιοπλόος είναι στο όριό του να συνεχίσει να διαβάζει γιατί νιώθει ότι στο δικό του σκαφάκι 20ετίας με το οποίο τρέχει και 2 αγώνες το χρόνο και κατά βάση το χαίρεται στις διακοπές του, τίποτε από όλα αυτά δεν έχει εφαρμογή. Λάθος. Οι αισθητήρες φορτίου (load sensors) έχουν γίνει αρκετά οικονομικοί και έρχονται σε πάρα πολλές μορφές. Υπάρχουν πύροι για τις ξαρτόριζες ή τον πρότονο, αισθητήρες που μπαίνουν σε σχοινιά με γάσα, κλπ. Και μάλιστα είναι εύκολη και η συλλογή πληροφορίας. Άλλοι συνδέονται στα όργανα ενώ άλλοι στέλνουν ασύρματα στο κινητό σου σε ειδική εφαρμογή.
Τι αξία όμως δίνουν οι μετρήσεις σε ένα σκάφος κρουαζιέρας;
Αρχικά ασφάλεια: Γνωρίζοντας τις δυνάμεις που δέχεται η αρματωσιά σου, ξέρεις πότε έχεις υπερβολικές δυνάμεις και πρέπει να ξεκινήσεις να μειώνεις ιστιοφορία για να την προστατέψεις. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στα καταμαράν που όσο και να φυσήξει δεν θα νιώσεις το ζόρι που τραβάει η αρματωσιά σου αφού το σκάφος δεν θα κουπαστάρει ούτε θα σου δώσει κάποιο άλλο σημάδι….μέχρι να είναι αργά.
Ευκολία στα πανιά που ρολάρουν: Πόσες φορές δεν έχεις καταφέρει να τυλίξεις σωστά την τζένοα ή ένα stay-sail γιατί δεν το είχες τεντώσει σωστά; Γνωρίζοντας την ένταση του μανταριού ή του προτόνου, κάθε φορά θα το βάζεις σε αυτή που ξέρεις ότι τυλίγεται εύκολα!
Τριμάρισμα στην κρουαζιέρα: Πολλές φορές είσαι μόνος σου και μάλιστα είσαι αναγκασμένος να βρίσκεσαι κάτω από το bimini ή έστω πίσω στην τιμονιέρα. Δεν έχεις έτσι καλή οπτική των πανιών και έχεις την αμφιβολία για το αν έχεις στήσει σωστά τα πανιά σου. Έχοντας αισθητήρες μπορείς να τριμάρεις με ασφάλεια από εκεί που βρίσκεσαι ακόμα και αν δεν έχεις την καλύτερη οπτική. Μπορείς να αναπαράγεις σχήματα στα πανιά σου και να σταματήσεις να έχεις την αμφιβολία αν τα έχεις στήσει σωστά. Σταματάς να βασίζεσαι μόνο στο τι θυμάσαι, καθώς και στα σημάδια στα σχοινιά που μπορεί να έχεις.
Αν τρέχεις και αγώνες, η αξία του παραπάνω είναι προφανής. Έχει έρθει η ώρα να ψαχτείς και να σκεφτείς τι θα ήθελες εσύ να γνωρίζεις για το σκάφος σου. Η τεχνολογία πια υπάρχει και είναι προσιτή.
