Η είδηση πρώτα: 

Η Υδρογραφική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, ίσως η πιο διάσημη και μεγάλη από όλες, καταργεί από το 2026 τους χάρτινους χάρτες. (https://www.admiralty.co.uk/sunsetting-paper-charts) Έρχεται να το κάνει ακολουθώντας αρκετές άλλες, όπως την Αμερικάνικη, την Γερμανική, κ.α. 

Η άποψή μου:

Φαντάζομαι αν δεις οδηγό αυτοκινήτου να ψάχνει μια διεύθυνση σε χάρτινο οδηγό στις μέρες μας θα βάλεις τα γέλια. Και αν βιαστείς να πεις ότι στη θάλασσα δεν είναι το ίδιο, έλα να μιλήσουμε.

Πρόσφατα κλήθηκα να αναμορφώσω το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανοικτής θαλάσσης και την διδακτέα ύλη σε ναυτικό όμιλο. Παρέλαβα ένα πρόγραμμα που 2 από τα 8 θεωρητικά μαθήματα αναλωνόταν στην ναυτιλία και σε ασκήσεις επάνω σε χάρτινο χάρτη. Υπολογισμοί απόκλισης, παρεκτροπής, συνημίτονα, ημερομηνίες έκδοσης χάρτη, κλπ. Αν κάποιος μαθητής είχε τελειώσει 3^ηδέσμη, τον είχες χάσει. Χωρίς να «βραχεί» είχε βγάλει το συμπέρασμα ότι η ιστιοπλοΐα δεν είναι για αυτόν. 

Μπήκα στη διαδικασία να φτιάξω το σχετικό μάθημα e-learning για ναυτιλία, στη δική μου πλατφόρμα, το sailplus.academy. (https://sailplus.academy/courses/βασικές-γνώσεις-ναυτιλίας/) Ήθελα να τηρήσω 2 βασικούς κανόνες: Ο πρώτος κανόνας ήταν να δώσω στον μαθητή τα απαραίτητα εφόδια για να μπορέσει να βγει με ασφάλεια στη θάλασσα και να χαρεί το πρώτο του ναύλο. Την πρώτη του βόλτα. Ο δεύτερος ήταν να μην τον κουράσω για πάνω από 1 ώρα και να μην τον μπερδέψω. Να καταλάβει ότι η ναυτιλία είναι κάτι must, που όσο μπορεί και θέλει μπορεί να μαθαίνει νέα πράγματα διαβάζοντας, χωρίς όμως να είναι κάτι που πρέπει να φοβάται. Άλλωστε αυτή είναι και η γενικότερη φιλοσοφία του sailplus.academy: να σε ετοιμάζει με πρακτικές γνώσεις, γνώσεις σχετικές με τον πλανήτη και τον κόσμο γύρω σου τη σημερινή εποχή, ώστε να μπορείς να χαρείς την ιστιοπλοΐα από την πρώτη μέρα της αποφοίτησής σου. Να καταλαβαίνεις πως αποτυπώνονται πράγματα σε έναν χάρτη και να καταλαβαίνεις πως να τον χρησιμοποιείς, όμως να παίρνεις πρακτικές γνώσεις για το πως θα πλοηγηθείς από το Α-Β, που συνήθως και για αρχή, θα είναι ένας προορισμός που «θα τον βλέπεις»…

Το καφενείο αμέσως απάντησε με ένσταση: 

-Είναι «άναυτο» να λύσεις χωρίς χάρτινο χάρτη. Και άμα γίνει κάτι, πως θα βρεις το δρόμο σου; Άμα μείνεις από όργανα; Με τίποτε! Οι μαθητές πρέπει να μαθαίνουν στο χαρτί.

Και δυστυχώς και οι όμιλοι που έχουν την ευθύνη να εκπαιδεύουν και να καλλιεργούν τη ναυτοσύνη και το άθλημά μας, συμμερίζονται την άποψη αυτή και συνεχίζουν να κάνουν το μάθημα όπως γινόταν το 1940.

Ψέματα: Όπως το 1960. Τότε ήταν που σταμάτησαν να διδάσκουν εξάντα γιατί ο κόσμος είχε κάπως προχωρήσει. Το ότι και πάλι ο πλανήτης έχει προχωρήσει, μάλλον δεν έχει φτάσει σαν γνώση εκεί που πρέπει. Το 1960 οι εκπαιδευτές ήταν μάλλον πιο ανοιχτόμυαλοι από σήμερα.

Να δούμε όμως την ουσία? Γιατί, κατά τα γνωστά, όταν εμείς κάναμε ναυτιλία στους ομίλους, οι τύποι στην υδρογραφική υπηρεσία της Αγγλίας έτρωγαν βελανίδια…

Τι πραγματικά κάνεις σήμερα όταν θες να πλοηγηθείς κάπου στη θάλασσα; Στο σκάφος σου, αυτό που θα νοικιάσεις, θα έχεις plotter. Ίσως και παραπάνω από ένα. Τα σημερινά plotter, έχουν ακόμα και δυνατότητα auto-route. Που τους βάζεις που θες να πας και σου φτιάχνουν από μόνα τους route με βάση το βύθισμα του σκάφους. Τα πιο εξελιγμένα που είναι συνδεδεμένα, σου υπολογίζουν ακόμα και παλίρροια και λαμβάνουν υπόψη τους το μετεωρολογικό δελτίο ώστε να πλοηγηθείς με ασφάλεια και άνεση. Και μάλιστα είναι συνδεδεμένα και με τον αυτόματο πιλότο.

Βλέπεις που πάει η κουβέντα ε; Πάει σε εσένα που θα μου πεις ότι αν αυτά χαλάσουν τι θα κάνεις. Ε τι θα κάνεις; Ο κάθε επιβάτης επάνω στο σκάφος έχει και από ένα κινητό στο οποίο θα έχεις και από ένα navionics και πρακτικά από μια ακόμα λύση εφεδρείας, αν κάτι γίνει. Επίσης, κάπου στο σκάφος δε θα έχεις και ένα φορητό GPS? Αν είναι να περάσεις τον ωκεανό, προφανώς θα έχεις και πολύ περισσότερες λύσεις εφεδρείας. Αλήθεια, αν τον χάρτινο χάρτη στον πάρει η θάλασσα ή ο αέρας, τι ακριβώς θα έκανες; Θα είχες το πολύ έναν δεύτερο, σωστά; Μετά; Αν είχες τα τελευταία σου fix στον χάρτη που χάθηκε και δεν έχεις γύρω σου κάποιο reference για να δεις στον νέο που είσαι; Μπορώ να συνεχίσω για ώρα…

Η ουσία είναι ότι ο κόσμος προχωράει. Το debate για την χρήση της τεχνολογίας μπορεί να κρατήσει για πάντα. Κάποιοι, κάπου, αποφάσισαν ότι η τεχνολογία στο συγκεκριμένο θέμα είναι επαρκής και ασφαλής, τόσο για την πλοήγηση για λόγους αναψυχής αλλά και για την εμπορική ναυτιλία. Οι όμιλοι, μα κυρίως οι εκπαιδευτές έχουμε υποχρέωση να κάνουμε την ιστιοπλοΐα εύκολη και κατανοητή στους μαθητές μας. Να τους δίνουμε τα κατάλληλα εφόδια να την χαίρονται και να παραμένουν στον χώρο, χωρίς να τους τρομάζουμε. Στη συνέχεια να τους δίνουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα -και την δυνατότητα- να εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους. 

Μόνο έτσι θα έχουμε όλοι μας επιτελέσει τον σκοπό μας για καλλιέργεια και ανάπτυξη. 

Διαφορετικά θα καθόμαστε μεταξύ μας στο καφενείο να συζητάμε -πάλι μεταξύ μας- πόσο ναύτες είμαστε…