Οκ, είναι προφανές ότι έχουμε επιλέξει ένα άθλημα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την τεχνολογία. Νέα υλικά, νέοι τρόποι κατασκευής πανιών, σκαφών, ηλεκτρονικά. Η παρακολούθηση και η υιοθέτηση της τεχνολογίας είναι μέρος του παιχνιδιού, τόσο για νίκες στους αγώνες όσο και για μια πιο ξεκούραστη κρουαζιέρα.

Ένα παράδειγμα, το μόνιμο SOS για τις εξετάσεις στις σχολές ιστιοπλοΐας: Η ναυτιλία. Με τα GPS να είναι διαθέσιμα ακόμα και στα κινητά μας, και έχοντας εδώ και χρόνια πετάξει τον εξάντα από τα σκάφη, πλέον οδηγούμαστε σε διαζύγιο και από τους χάρτινους χάρτες, το κουμπάσο, το διπαράλληλο. Τα πράγματα έχουν γίνει απλά. Και όσοι σπεύσουν να μιλήσουν για την έλλειψη εφεδρείας και μη ναυτικές πρακτικές αν δεν έχουμε μαζί χάρτες, να θυμίσω ότι αν παλιά ο χάρτης βρεχόταν ή χανόταν στην θάλασσα, είχαμε «θέμα»… Τώρα, θα έχει το σκάφος ένα plotter, πιθανόν και δεύτερο, και όσοι είναι επάνω, θα έχουν και από ένα κινητό με κατεβασμένη την σχετική εφαρμογή. Και στην τελική δεν περνάμε τον ωκεανό. Μέχρι το πιο δίπλα νησί πάμε που πιθανόν να το βλέπουμε κιόλας…

Από την άλλη, μπορεί το GPS είναι το μοναδικό μας όργανο επάνω στο σκάφος; Για παράδειγμα, αφού μας παρέχει την πληροφορία για την πορεία και την ταχύτητά μας, μπορούμε να καταργήσουμε την πυξίδα και το κλασσικό μας δρομόμετρο με το προπελάκι;

Η αλήθεια είναι ότι ενώ παλιότερα τα δεδομένα ενός GPS ανανεώνονταν  1 φορά το δευτερόλεπτο, τώρα πλέον αυτό γίνεται 5 φορές στο δευτερόλεπτο, και η ακρίβεια που παρέχεται είναι τέτοια που τα δεδομένα αυτά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε σκάφη που τρέχουν αγώνες. Σκάφη που τους ενδιαφέρει τόσο η ακρίβεια όσο και η άμεση ανανέωση των δεδομένων στις οθόνες μπροστά τους. Και στην πράξη υπάρχουν ακόμα και κατηγορίες τριγώνου, που έχουν επιτρέψει το GPS όπως το 2.4 ή το Moth. Σε αυτές, δεν υπάρχει σκάφος που να μην είναι εξοπλισμένο με Velocitek το οποίο πριν την εκκίνηση παρέχει με μεγάλη ακρίβεια την απόσταση του σκάφους από την γραμμή και ένα εύχρηστο χρονόμετρο αντίστροφης μέτρησης, ενώ μόλις μηδενίσει ο χρόνος, γυρίζει από start mode σε race mode και δείχνει πυξίδα και ταχύτητα, από το GPS.

Τι σημαίνει όμως πυξίδα και ταχύτητα από το GPS; Οι πραγματικές τους ονομασίες είναι Course Over Ground (COG) και Speed Over Ground (SOG) και όπως υποδηλώνει το όνομά τους είναι η ταχύτητα και η πορεία μας που υπολογίζει το GPS με βάση την διαφορά μας στο τωρινό μας στίγμα από το αμέσως προηγούμενο. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε το “over Ground”: Αν δηλαδή είμαστε σε ένα αυτοκίνητο σε επαφή με το έδαφος, πρακτικά δεν χρειαζόμαστε κάποια άλλη πληροφορία για τον δρόμο και την πορεία μας. Όμως, ένα σκάφος κινείται επάνω στο νερό, το οποίο με την σειρά του, σπάνια κάθεται φρόνιμα και στη θέση του. Προτιμά να κινείται, άλλες φορές αργά και άλλες φορές πιο γρήγορα…

Αν λοιπόν είχαμε καταργήσει το δρομόμετρο και την πυξίδα στο σκάφος μας και βλέπαμε μπροστά μας μόνο τα SOG και COG, η ζωή μας δεν θα ήταν εύκολη. Για παράδειγμα, έστω και λίγο ρεύμα να έχει, οι trimmer του σκάφους δεν θα μπορούσαν ποτέ να καταφέρουν τα target που κυνηγούν. Αν το ρεύμα ευνοεί θα επαναπαύονται ενώ αν είναι αντίθετο, δεν θα καταφέρουν ποτέ τον στόχο. Μόνο μετρώντας με ένα κλασσικό δρομόμετρο την ροή του νερού γύρω από το σκάφος και αντίστοιχα την γωνία τους με μια κλασσική μαγνητική πυξίδα θα μπορούν να βγάλουν συμπέρασμα για το αν κάνουν σωστά τη δουλειά τους ή όχι.

Ακόμα χειρότερο γίνεται το σενάριο, αν «ταΐσουμε» τα SOG, COG στο ανεμόμετρό μας ώστε να μας υπολογίσει στοιχεία που έχουν σχέση με τον άνεμο όπως το True Wind Direction (TWD), το True Wind Speed (TWS) ή το True Wind Angle (TWA). Και πάλι εκεί θα έχουμε αποκλίσεις από την πραγματικότητα που μπορεί να μας κάνουν να πάρουμε λάθος δρόμους όπως μια λάθος επιλογή πανιού για το επόμενο σκέλος.

Αν λοιπόν τα SOG και COG δεν μας κάνουν για πυξίδα και δρομόμετρο, που μας είναι χρήσιμα;

• Αν τρέχουμε με ένα πολύ γρήγορο σκάφος, για παράδειγμα ένα Catamaran, που κάνει δρόμο 30 μίλια, εκεί είναι πράγματι ασφαλές να βλέπουμε COG και SOG μόνο. Και 5 μίλια ρεύμα να έχει, η επιρροή του θα είναι τόσο μικρή που απλά δεν πειράζει! Μάλιστα σε τέτοια σκάφη ίσως να είναι και πιο ακριβές το GPS από ένα προπελάκι που θα είναι συνέχεια ανάμεσα σε φυσαλίδες και αφρούς.
• Υπολογίζοντας την διαφορά των COG, SOG με την πυξίδα και το δρομόμετρο, μπορούμε να ανακαλύψουμε με ακρίβεια το ρεύμα που επικρατεί και να λάβουμε σοβαρές τακτικές αποφάσεις. Μάλιστα κάποια όργανα το υπολογίζουν αυτόματα και μας το δίνουν σαν Tide Set και Tide Rate.
• Αν έχει αρκετό ρεύμα, ο υπολογισμός του layline είναι πιο σωστός με το COG. Έχοντας σημειώσει από πριν ποιο είναι το COG μας στο αντίθετο μπράτσο από αυτό που ταξιδεύουμε, αυτό θα πρέπει να δούμε στην πυξίδα διοπτεύσεως μας ώστε να ζητήσουμε να γίνει το τακ και να είμαστε ασφαλείς ότι θα μας βγάλει.
• Σε σκέλη offshore αγώνων, το COG είναι αυτό που μας οδηγεί για την γωνία που πρέπει να ταξιδεύουμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε.

Συμπέρασμα; Συνεχίζουμε να χρειαζόμαστε ένα πλήρες σετ οργάνων. Και μάλιστα πρέπει να ασχολούμαστε σε κάθε προπόνηση με αυτό ώστε να έχουμε ακριβείς και σωστές ενδείξεις. Το βασικότερο; Να ξέρουμε να διαβάζουμε σωστά τα νούμερα που βλέπουμε και να καταλαβαίνουμε τι σημαίνουν ώστε να τα εκμεταλλευόμαστε.